Τρεις Προτάσεις για την υλοποίηση της Ψηφιακής Δέσμευσης

Οι Ψηφιακές Δεσμεύσεις που περιλαμβάνονται στο πόρισμα της επιτροπής για ηλεκτρονική διακυβέρνηση( http://egov.pasok.gr/ ) αποτελούν εξειδίκευση ανα τομέα πολιτικής της βασικής μας δέσμευσης για ηλεκτρονική διακυβερνηση παντού.  Σε μια περίοδο που πολίτες, δημόσιοι λειτουργοί και τεχνικοί αντιμετωπίζουν την ηλεκτρονική διακυβέρνηση είτε ως άλλη μια χαμένη ευκαιρία, είτε ως μια μεγάλη 'τρύπα', το ΠΑΣΟΚ και η σχετική Επιτροπή, μιλά για Δεσμεύσεις. Για την υλοποίησή της προτείνονται τρεις άμεσες κινήσεις:

1.ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΙΣΗΓΗΤΩΝ ΜΕ ΟΣΟΥΣ ΑΝΑΛΑΒΟΥΝ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ 'ΗΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ: από την εμπειρία μας, αλλα και από γνώση των αναπόφευκτων προτεραιοτήτων κορυφαίων πολιτικών προσώπων, είναι πολύ πιθανόν αυτός/αυτή που θα αναλάβει Υπουργός Υγείας ή αυτός/αυτή που θα ορισθεί ως Ειδικός Γραμματέας Ανταγωνιστικότητας (Υπ Ανάπτυξης), να μην είχαν το χρόνο να μελετήσουν τις 6 Ψηφιακές Δεσμεύσεις. Στην περίπτωση που το ΠΑΣΟΚ γίνει κυβέρνηση ο συγκεκριμένος Υπουργός και ο συγκεκριμένος Ειδικός Γραμματέας, θα πέσουν από την πρώτη στιγμή στη μάχη να αντιμετωπίσουν τα τεράστια προβλήματα καθημερινής δουλειάς που έχει αυτή  τη στιγμή το ελληνικό κράτος. Υπο τις σημερινές συνθήκες λειτουργίας του κράτους και της οικονομίας, 5-6 υπουργοί και 10-15 γεν γραμματείς θα έχουν αρκετούς λόγους για να υποστηρίξουν ότι δεν γνώριζαν τις Ψηφιακές Δεσμεύσεις και ότι -λόγω του ότι δημοσιοποιήθηκαν στις 25 Σεπτεμβρίου- δεν ενημερώθηκαν.

ΠΡΟΤΑΣΗ:να προγραμματισθούν, εκδηλώσεις-workshops, ώστε να γίνει παρουσίαση και συζήτηση για κάθε μια από της 6 Δεσμεύσεις. Σε αυτές να συμμετάσχουν: η επιτροπή Ηλεκτρ Διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, η πολιτική ηγεσία που θα έχει την ευθύνη της κάθε Δέσμευσης και ορισμένοι από αυτούς που συμμετείχαν στη διαβούλευση. Οι εκδηλώσεις αυτές δεν πρέπει να έχουν πανηγυρικό χαρακτήρα, ούτε όμως να είναι κλειστές συσκέψεις.

2.ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ/ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΕΝΕΡΓΟΙ, ΝΑ ΠΙΕΣΟΥΝ ΓΙΑΚΑΘΕ ΔΕΣΜΕΥΣΗ: η αποτυχία επί 15 χρόνια πχ του 98% των έργων μηχανογράφησης των νοσοκομείων και της Υγείας, αποτελεί ισχυρή ένδειξη ότι η επιτυχία της αντίστοιχης Ψηφιακής Δέσμευσης του ΠΑΣΟΚ δεν είναι
θέμα πολιτικής βούλησης ή διάθεσης κονδυλίων. Για την κάθε Ψηφιακή Δέσμευση, υπάρχουν συμφέροντα και ομάδες πίεσης, που θα αντιπαρατεθούν στην πολιτική βούληση της νέας κυβέρνησης.


ΠΡΟΤΑΣΗ:πρόσκληση/κινητοποίηση των πολιτών, να δημιουργήσουν ρευματα πίεσης από 'τα κάτω', ώστε να υπάρξει συμπαράσταση στις περιπτώσεις όπου τα οργανωμένα επιμέρους συμφέροντα, θα επιδιώξουν την ακύρωση λειτουργίας έργων ηλεκτρ διακυβέρνησης. Στην εποχή των ηλεκτρονικών διαβουλεύσεων και των social media, αυτή η κινητοποίηση είναι εφικτή, με πολλά παραδείγματα από άλλες χώρες. Η κυβέρνηση θα πρέπει να οργανώσει καμπάνιες για την κινητοποίηση των πολιτών. Τα επαγγελματικά εργαλεία είναι γνωστά από εμπειρίες άλλων χωρών.

3.ΕΠΙΛΟΓΗ 5 ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΟΥ ΘΑ ΦΕΡΟΥΝ 'ΜΙΚΡΕΣ ΝΙΚΕΣ' ΚΟΝΤΡΑ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΥΣΠΙΣΤΙΑ: Οι 6 Ψηφιακές Δεσμεύσεις εντοπίζουν μερικές υπηρεσίες και τομείς παρέμβασης, με πιθανό ετήσιο όφελος 10 δες. Η οικονομική κρίση, η παραλυσία πολλών δημοσίων υπηρεσιών, η διαφθορά, είναι ενδεχόμενο ότι θα δημιουργήσει την εντύπωση πως είναι πάρα πολλές οι προτάσεις για να αποδειχθούν ρεαλιστικές.

ΠΡΟΤΑΣΗ: Η νέα κυβέρνηση, με την συμβολή της Επιτροπής για την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση, να εντοπίσουν έναν μονοψήφιο (πχ 5) αριθμό τομέων και υπηρεσιών, όπου ο Πρωθυπουργός, οι Υπουργοί, οι Γεν.Γραμματείς, οι υπεύθυνοι Οργανισμών όπως η ΚτΠ ΑΕ, θα ρίξουν το βαρος τους. Με αυτή την επιλογή είναι δυνατόν να πιστέψουν οι πολίτες, οι πάσης φύσεως κοινωνικοί εταίροι(stakeholders) ότι είναι ρεαλιστική  και εφικτή η υλοποίηση των 6 Δεσμεύσεων.

Πρόταση απόφασης για τη διαφάνεια, διαβούλευση και τη διάθεση ανοικτών δεδομένων

Στην προτεινόμενη 1η πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου  έχουν  ληφθεί υπόψη οι απόψεις που έχουν διατυπωθεί στο πλαίσιο των δράσεων http://ethelontes.pasok.gr/diafaneia/ , http://www.publicdata.gr/ και των συζητήσεων που έγιναν στην επιτροπή http://egov.pasok.gr/ .


ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΑΞΗΣ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ - Σύνδεσμος

Οι «λευκοί ελέφαντες» δεν έχουν μέλλον στην πληροφορική

Οι «λευκοί ελέφαντες» δεν έχουν μέλλον στην πληροφορική, του Θεόδωρου Ι. Ζιάκα

Μια νέα πολιτική για την πληροφορική στο Δημόσιο θα κέρδιζε σε ορθότητα στόχευσης και εφαρμοσιμότητα, αν λάμβανε υπόψη τον αρνητικό απολογισμό της τελευταίας 25ετίας.

Μάχιμος όλη αυτή τη μακρά περίοδο, από διάφορες υπεύθυνες υπηρεσιακές θέσεις στον κλάδο, έχω κατασταλαγμένη άποψη, την οποία και καταθέτω: Η πληροφορική στο Δημόσιο είναι σαν τον άπατο πίθο των Δαναΐδων. Δεν γεμίζει με τίποτα, όσα δισεκατομμύρια κι αν «απορροφήσει».

Η διαπίστωση αυτή είναι, ίσως, πολύ χρήσιμη εν μέσω βαθιάς δημοσιονομικής κρίσης.

Ι) Τι προσδοκούμε, αλήθεια, από τη χρήση της πληροφορικής στο Δημόσιο; Αν ο σκοπός μας είναι, όπως λέμε, να κάνουμε την κρατική λειτουργία διάφανη για τον πολίτη και αποτελεσματική, τότε ατυχήσαμε. Το μόνο που δεν αποδίδουν τα απίστευτα ποσά που «επενδύουμε» είναι η διαφάνεια και η αποτελεσματικότητα - για τον πολίτη.

Εκ πείρας γνωρίζω, όπως και κάθε ομότεχνος, ότι το πρόβλημα δεν είναι «τεχνικό». Δεν προσκρούουμε δηλαδή σε «τεχνική ανεπάρκεια» ή «καθυστέρηση», που επιβάλλει την προσφυγή στα φώτα των «ειδικών» (Συμβούλων κλπ). Το πρόβλημα είναι κατ’ εξοχήν διοικητικό - πολιτικό.

Πιο συγκεκριμένα: Παρά τις πάγιες διακηρύξεις (για την «πάταξη» της διαφθοράς και πάσης άλλης κακοδαιμονίας, με τη βοήθεια της πληροφορικής) η στάση της πολιτικής ηγεσίας και της εκάστοτε εκ μέρους της διοριζόμενης ανώτατης υπηρεσιακής διοίκησης, υπήρξε, όλα αυτά τα χρόνια, σαφώς αρνητική στην αξιοποίηση της πληροφορικής προς τον σκοπό της διαφάνειας. Στην πράξη οι ηγεσίες αυτές περιφρούρησαν, με άτεγκτη αυστηρότητα και αξιοσημείωτη συνέπεια, το υφιστάμενο σύστημα, κρατώντας σταθερά την πληροφορική στη γωνία. Οι δυο-τρεις εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν απλώς τον κανόνα.

Μου πήρε αρκετά χρόνια να εννοήσω την αιτία. Αρχικά νόμιζα πως «δεν καταλαβαίνουν», λόγω της φυσιολογικής απουσίας τεχνολογικής «κουλτούρας». Ότι με τον καιρό και με την ίδια τους την πείρα, θα αντιληφθούν τη δύναμη της πληροφορικής. Και θα μας επιτρέψουν να την αξιοποιήσουμε επ’ αγαθώ – εκσυγχρονιστικό εννοείται.

Για να μη μακρυγορώ αυτό που κατανόησα είναι ότι η ελληνική Δημόσια Διοίκηση είναι άριστα δομημένη, διαφανής, ευέλικτη και εξαιρετικά αποτελεσματική, αλλά ως προς έναν διαμετρικά αντίθετο σκοπό: την απρόσκοπτη λειτουργία και αναπαραγωγή του πελατειακού συστήματος.

Η αμφίδρομη σχέση του πολιτικού διαχειριστή/ιδιοκτήτη του κράτους με τον ιδιώτη πελάτη του (χορηγό, ομάδα πίεσης, ψηφοφόρο) εξυπηρετείται θαυμάσια από τον υφιστάμενο και κοινωνικώς αδιαφανή τρόπο λειτουργίας της κρατικής μηχανής.

Οι «εκσυγχρονιστικές» διακηρύξεις ερμηνεύονται, στη βάση αυτή, απλώς ως προπέτασμα «καλών προθέσεων» και στάχτη στα μάτια των «κουτόφραγκων» που τις χρηματοδοτούν.

Ο διακηρυσσόμενος, λοιπόν, σκοπός της πληροφορικής στο Δημόσιο - να βλέπει ο πολίτης και μάλιστα on line real time, πού πηγαίνουν τα λεφτά- βρίσκεται στους αντίποδες του κρατούντος «συστήματος». Αντίκειται στην πελατειακή του φύση.

ΙΙ) Τα ποσοτικά δεδομένα δείχνουν μια «εκρηκτική ανάπτυξη της πληροφορικής» τα τελευταία 25 χρόνια. Η ανάπτυξη όμως αυτή υπήρξε απολύτως στρεβλή και άνιση: Ανάπτυξη σε επίπεδο Υλικού -«γέμισε ο τόπος υπολογιστές!». Και υπανάπτυξη σε επίπεδο Περιεχομένου (Εφαρμογών και Δεδομένων).

Το νοσηρό χαρακτήρα της εν λόγω «ανάπτυξης» επιστέγασε η διαμόρφωση αντίστοιχων-νοσηρών διαχειριστικών δομών, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Το όποιο «έργο» έχουν κάνει και υποστηρίζουν οι δομές αυτές, είναι ασήμαντο μπρος στο κόστος της δικής τους ύπαρξης.


Ας λάβει κάποιος τον κόπο να συγκρίνει τα χρήματα που «απορρόφησαν» οι «μεγάλες» εταιρίες του κλάδου και τη χρηστική αξία των συστημάτων που «παρέδωσαν». Σίγουρα θα μελαγχολήσει. Ας σκεφθεί ο Υπουργός των Οικονομικών τι κόστισε και τι καθημερινά κοστίζει, σε σχέση με τις υπηρεσίες που του παρέχει, το ΚΕΠΥΟ, ο πληροφορικός αυτός γίγαντας που έχει στη διάθεσή του. Είμαι σίγουρος ότι θα βάλει τα κλάματα.

Όλη αυτή η «ανάπτυξη» χρηματοδοτήθηκε από τον εθνικό και τον ευρωπαϊκό κορβανά και ο χαρακτήρας της καθορίστηκε από τον τρόπο που το πολιτικό μας σύστημα μας υποχρέωσε να διαχειριζόμαστε τα Κοινοτικά «Προγράμματα».

Ήδη από το Β’ ΚΠΣ ο τρόπος διαχείρισης των έργων πληροφορικής οικοδομήθηκε πάνω στο πελατειακό modus operandi του συστήματος. Και πλοηγήθηκε από την αναγωγή της «απορρόφησης» (των «κονδυλίων») σε απόλυτη προτεραιότητα, έναντι της όποιας ποιότητας του προσδοκώμενου «φυσικού αντικειμένου».

Το αποτέλεσμα ήταν να κατασκευαστούν εκ των άνω και να γιγαντωθούν με συστηματικό μπούκωμα, οι σημερινές αεριτζήδικες εταιρικές και υπηρεσιακές δομές της πληροφορικής. Και να καταστραφεί το πολλά υποσχόμενο πληροφορικό οικοσύστημα, που είχε αρχίσει από μόνο του να αναπτύσσεται στη χώρα τη δεκαετία του ’80.

Δεν τα παραλέω. Ο σκοπός, τον οποίο οι δομές αυτές υπηρετούν, είναι να εισπράττουν απίθανα ποσά και να παράγουν έργα ψευδεπίγραφα: Δήθεν «σύστημα ελέγχου». Δήθεν «σύστημα εσόδων». Δήθεν «διπλογραφικό σύστημα». Δήθεν «σύστημα προϋπολογισμού προγραμμάτων», κλπ. κλπ. Και όλα «ολοκληρωμένα» -ΟΠΣ!

ΙΙΙ) Στη σκιά των παραφουσκωμένων «μεγεθών» του χώρου υπάρχει και η μεγάλη μάζα των ταπεινών εργατών της πληροφορικής.

Πολλοί απ’ αυτούς είναι παραιτημένοι, λόγω των αλλεπάλληλων απογοητεύσεων. Και καθημερινά αυξάνονται. Αρκετοί όμως είναι,-ακόμη!-, όσοι αντιστέκονται στο ρεύμα. Αυτοί έφτιαξαν και συντηρούν συστήματα ικανά να καλύπτουν πραγματικές ανάγκες. Συστήματα που δουλεύουν.

Με τα ψίχουλα, που έπεφταν από το λουκούλειο φαγοπότι των «μεγάλων», δημιούργησαν αυτά τα χρόνια ένα σημαντικό κεφάλαιο γνώσης, εφαρμογών και δεδομένων. Βάθους δεκαετίας και άνω.

Μια νέα πολιτική για την πληροφορική δεν θα έπρεπε να τους υποτιμήσει. Αποτελούν τη φτωχή, αλλά αληθινή πληροφορική βάση του ελληνικού Δημοσίου. Τη μόνη βιώσιμη μέσα στη δίνη της σημερινής δημοσιονομικής κρίσης. Οι «λευκοί ελέφαντες» δεν έχουν μέλλον.

Συμπέρασμα:

Όχι άλλη στρεβλή «ανάπτυξη». Τέρμα στα λεγόμενα «μεγάλα έργα» πληροφορικής. Ολοκλήρωση των υφιστάμενων εφαρμογών, μέσω κατασκευής των αναγκαίων διεπαφών. Στήριξη στο παραγκωνισμένο υπηρεσιακό δυναμικό।
Οργανωτική αρχή:

Κάθε επιχειρησιακή Γενική Γραμματεία και μία Υπηρεσία Πληροφορικής (π.χ. το ΚΕΠΥΟ να περιοριστεί στη Γ.Γ. Φορολογικών και Τελωνειακών Θεμάτων). Επιτελικό όργανο σε επίπεδο Υπουργού.

Σχετικό Αρχείο