Το παρακάτω κείμενο διαμορφώθηκε από τους Γιάννης Καλογήρου Αν. Καθηγητής ΕΜΠ, επιστημονικός υπεύθυνος της ευερυνητικής ομάδας για την "Τεχνολογική, Οικονομική και Στρατηγική Ανάλυση της Κοινωνίας της Πληροφορίας", επιστημονικός σύμβουλος της ΚΕΔΚΕ και Πέτρο Καβάσαλη (Αν. Καθηγητή Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Αιγαίου) σχετικά με την ηλεκτρονική/ ψηφιακή διάσταση του Προγράμματος "Καλλικράτης".
Το κείμενο αυτό συζητήθηκε με στελέχη της αυτοδιοίκησης και της δημόσιας διοίκησης καθώς και με εμπειρογνώμονες και ευελπιστεί να αποτελέσει τη βάση για τη διαμόρφωση και την εφαρμογή ενός λεπτομερούς σχεδίου δράσης σε δύο φάσεις.
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΔΗΜΟ
Γιάννης Καλογήρου (Infostrag, ΕΒΕΟ/ΕΜΠ)
Πέτρος Καβάσαλης (Πανεπιστήμιο Αιγαίου & ΕΑΙΤΥ/ATLANTIS Group)
Αθήνα, Mάρτιος 2010
1.Τίτλος και Σκοπός Παρέμβασης
e- Καλλικράτης: Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση για τον σύγχρονο Δήμο
Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί μια πρώτη περιγραφή θεμάτων που αναφέρονται στην ψηφιακή οργάνωση και λειτουργία του Δήμου, και της Περιφέρειας, στο πλαίσιο της νέας Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Έχει προέλθει μετά από την εργασία των τελευταίων μηνών. Συνοψίζει επίσης τα συμπεράσματα από μια σειρά από συναντήσεις με στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και του ΥΠΕΣΔΑ με εμπειρία και αρμοδιότητες σε θέματα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και λειτουργίας των Τεχνολογιών της Πληροφορικής και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ). Σημειώνεται ότι το κείμενο είναι ένα κείμενο εργασίας που οφείλει να ανανεώνεται στο ρυθμό των εξελίξεων.
Αποτελείται από έξι (6) μέρη:
1. Τίτλος και Σκοπός Παρέμβασης
2. Η Κατάσταση Σήμερα
3. Τι Λύσεις Υπάρχουν;
4. Στρατηγικές Κατευθύνσεις
5. Ένα Σχέδιο σε δύο (2) Φάσεις
Φάση 1: Οργάνωση της μετάβασης των υποδομών ΤΠΕ των Δήμων, των Νομαρχιών και των υφισταμένων Περιφερειών στη νέα διοικητική αρχιτεκτονική της χώρας (04/2010 – 12/2010)
Φάση 2: Ενίσχυση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης κατά την ανάπτυξη της νέας διοικητικής αρχιτεκτονικής (01/2011 και μετά)
6. Θέματα Προσωπικού
Η λογική του κειμένου είναι, α) να δημιουργήσει έναν κατάλογο θεμάτων που θα πρέπει να συμπεριληφθούν στη συζήτηση και να αποτελέσουν τη βάση για ένα Πλαίσιο Εφαρμογής της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης για την περίοδο 2010-2013 και φυσικά να εξειδικευθούν περαιτέρω, και, β) να αποτελέσει ένα βασικό πλαίσιο για την ψηφιακή οργάνωση της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης και του Κράτους στο πλαίσιο της προτεινόμενης Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Σε αυτό το πλαίσιο, προτείνεται ένα Σχέδιο Εφαρμογής του e-Καλλικράτη σε δύο (2) Φάσεις, α) μέχρι το τέλος του 2010, β) 2011 και μετά, που περιλαμβάνει, για την Πρώτη Φάση, εννέα (9) απαιτούμενες Δράσεις (Δράσεις-Κλεδί) για την ενοποίηση των Πληροφοριακών Συστημάτων των Δήμων στο πλαίσιο του «Καλλικρατικού Δήμου» και επτά (7) Δράσεις-Κλειδί για την αναδιοργάνωση των αντίστοιχων Συστημάτων των Περιφερειών.
Η επίβλεψη της Πρώτης Φάση θα ανατεθεί σε Ομάδα Διοίκησης Έργου (ΟΔΕ Ηλεκτρονικός Δήμος /Περιφέρεια – Ενοποίηση/Αναδιοργάνωση Συστημάτων ΤΠΕ) που θα έχει μια Επιστημονική Ομάδα επίβλεψης αυτού του Σχεδίου Εφαρμογής και μια Ομάδας Υλοποίησης (με σχήμα Διοίκησης Έργου). Η σύνθεση της Ομάδας Υλοποίησης προτείνεται να είναι αντιπροσωπευτική και να περιλαμβάνει τόσο τη συμμετοχή στελεχών του ΥΠΕΣΔΑ και της ΚτΠ ΑΕ όσο και τη συμμετοχή στελεχών από πέντε (5) Δήμους που έχουν ασχοληθεί ιδιαίτερα με τα θέματα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και γενικότερα της λειτουργικής αξιοποίησης των ΤΠΕ (Ηρακλείου, Λάρισας, Πάτρας, Τρικάλων, Κοζάνης), δύο (2) από τη νομαρχιακή αυτοδιοίκηση, δύο (2) Περιφερειών και των εκπροσώπων του ΙΤΑ και της ΠΕΤΑ.
2.Η Κατάσταση Σήμερα
Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει μια πολύ πρόσφατη ιστορία που την καθιστά πρόσφορη σε λανθασμένες ερμηνείες. Συχνά εξισώνεται με ένα site ή portal που δημιουργεί ένας Δήμος για να παρέχει ενημέρωση και στοιχειώδεις ηλεκτρονικές υπηρεσίες. Σε πολλές περιπτώσεις, ταυτίζεται με την εκτέλεση έργων Πληροφορικής, μάλλον αποσπασματικών και ασυντόνιστων μεταξύ τους. Φυσικά, η ανάπτυξη portals, πληροφοριακών συστημάτων και δικτυακών υποδομών δεν συνιστά από μόνη της ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Με την ευκαιρία του Καλλικράτη, η ηλεκτρονική διακυβέρνηση πρέπει να ορισθεί από την αρχή. Να συνδεθεί ουσιαστικά με τη διοικητική μεταρρύθμιση, την ορθολογική διαχείριση των δημόσιων οικονομικών, την πολιτική με επίκεντρο την εξυπηρέτηση του πολίτη και ευρύτερα με την αναζωογόνηση του αναπτυξιακού προτύπου της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Προφανώς, η διασύνδεση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης με μεγάλους πολιτικούς στόχους, θα δώσει μια ιδιαίτερη ώθηση στο ίδιο το εγχείρημα της λειτουργικής αξιοποίησης των ΤΠΕ στη Δημόσια Διοίκηση και στην Αυτοδιοίκηση.
3.Τι Λύσεις Υπάρχουν;
Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση υλοποιείται με την λειτουργική αξιοποίηση και ενοποίηση αυτών των συστημάτων σε ένα πλαίσιο ικανό να:
Αυτοματοποιεί τις διαδικασίες με τις οποίες ένας οργανισμός παρέχει υπηρεσίες στον Πολίτη και στις επιχειρήσεις
Δημιουργεί ένα περιβάλλον οργανωμένης ηλεκτρονικής συμμετοχής των πολιτών στη διαχείριση των δημόσιων υποθέσεων
Απλοποιεί την επικοινωνία του πολίτη και της επιχείρησης με τον οργανισμό, εγκαθιστώντας ηλεκτρονικές συναλλαγές μέσω πολλαπλών καναλιών πρόσβασης, και «διαφανή» την επικοινωνία ανάμεσα στις υπηρεσίες
Κάνει ορθολογική τη χρήση πόρων μέσω της αξιοποίησης τεχνικών επιχειρησιακής νοημοσύνης (business intelligence) και παρακολούθησης δραστηριοτήτων (monitoring), σε συνδυασμό με τη χρήση σύγχρονων μεθόδων Διαχείρισης Έργων, Κατάρτισης Προϋπολογισμού και Χρηματοοικονομικής Διαχείρισης.
Ουσιαστικά, η ανάπτυξη της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης προϋποθέτει μια σειρά από σημαντικές αλλαγές που αναφέρονται σε τεχνικό και οργανωσιακό επίπεδο:
Σε τεχνικό επίπεδο, η εφαρμογή της διαλειτουργικότητας, και μάλιστα όλων των συνιστωσών της (σημασιολογικής, τεχνολογικής, επιχειρησιακής, νομοθετικής), είναι η δράση-κλειδί για την ανάπτυξη ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Η εφαρμογή της διαλειτουργικότητας όμως απαιτεί παρεμβάσεις πέραν της διατύπωσης προτύπων: α) την προώθηση de facto λειτουργικότητας μέσω της ανάπτυξης «συνδέσμων» (connectors / APIs) σε κάθε εφαρμογή πληροφορικής, ώστε να είναι δυνατή η διασύνδεση συστημάτων για την αυτοματοποίηση των επιχειρησιακών διαδικασιών και της ροής πληροφορίας και εγγράφων στο εσωτερικό ενός Δήμου και μεταξύ οργανισμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, β) το σχεδιασμό βελτιώσεων στην εσωτερική λειτουργία των οργανισμών της Αυτοδιοίκησης μέσω της προτυποποίησης και αυτοματοποίησης των διαδικασιών του Δήμου και της Περιφέρειας.
Σε οργανωσιακό επίπεδο, η ανάπτυξη της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης συνδυάζεται με τη λειτουργική αξιοποίηση των ΤΠΕ, που προϋποθέτει και επιβάλλει οργανωσιακές παρεμβάσεις που προωθούν την καινοτομία και τη διαχείριση της αλλαγής στην Αυτοδιοίκηση.
Η ταυτόχρονη πρόοδος και στις δύο διαστάσεις, τεχνολογική στο πλαίσιο της προοδευτικής εγκατάστασης «υπηρεσιοστραφών» αρχιτεκτονικών (SOA) για την ανάπτυξη «cross-border» υπηρεσιών και, οργανωσιακή, με την προώθηση της καινοτομίας και τη βελτίωσης της χρήσης της Πληροφορικής, είναι απαραίτητη και σύμφωνη με τη συνισταμένη των πολιτικών της ΕΕ στο θέμα.
4.Στρατηγικές Κατευθύνσεις
Η ανάπτυξη της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης προσφέρει τη δυνατότητα να συνδυαστούν, ο συντονισμός των δραστηριοτήτων του Δήμου και της Περιφέρειας, στην διευρυμένη κλίμακα που δημιουργεί η νέα αρχιτεκτονική, και η αποκεντρωμένη παρουσία και υλοποίηση του αυτοδιοικητικού έργου, ώστε να διατηρείται η εγγύτητα των τοπικών/περιφερειακής αρχών με τους πολίτες και τους κοινωνικούς και επιχειρηματικούς φορείς.
4.1. Νέες αρχές λειτουργίας της Αυτοδιοίκησης
Η λογική της δημιουργίας ισχυρής ψηφιακής υποδομής για την υποστήριξη της διοικητικής μεταρρύθμισης της χώρας έχει διπλή σκοπιμότητα: α) να συντελέσει ώστε η νέα περιφερειακή διοίκηση και η τοπική αυτοδιοίκηση να γίνουν περισσότερο αποτελεσματικές και οι πράξεις τους διαφανείς για τους πολίτες, β) να επεκτείνει το δίκτυο εξυπηρέτησης των πολιτών μέχρι το τελευταίο χωριό της Ελλάδας, χρησιμοποιώντας όλα τα διαθέσιμα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα και τους απαραίτητους ανθρώπινους πόρους. Οι επενδύσεις στις Τεχνολογίες της Πληροφορικής και των Τηλεπικοινωνιών (ΤΠΕ) για την ενίσχυση της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, έχουν ακριβώς το στόχο να κάνουν τη νέα διοικητική αρχιτεκτονική της χώρας αποτελεσματική (με τη χρήση τεχνολογιών διαχείρισης δεδομένων, περιεχομένου, διαδικασιών, αναπτυξιακών έργων), διαφανή (μέσα από το Διαδίκτυο), «προσβάσιμη» από τους πολίτες (μέσω ενός εντελώς αποκεντρωμένου συστήματος εξυπηρέτησης των πολιτών).
Η ψηφιακή οργάνωση των Δήμων και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης εγγράφεται προφανώς στον γενικότερο «καταμερισμό έργου». Με την ένταξη των Νομαρχιών στην ευρύτερη Περιφέρεια, η Τοπική Αυτοδιοίκηση Πρώτου Βαθμού αναλαμβάνει τις αρμοδιότητες που συνδέονται με την παροχή υπηρεσιών στους πολίτες και στις τοπικές επιχειρήσεις. Στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση ανήκει ο γενικότερος σχεδιασμός και υλοποίηση αναπτυξιακών έργων και ο συντονισμός, σε περιφερειακό επίπεδο, των δράσεων των πρωτοβάθμιων ΟΤΑ. Αυτό το πλαίσιο εφαρμογής της νέας διοικητικής αρχιτεκτονικής συμπληρώνεται από τρεις (3) πολιτικές που πρέπει να αποτελέσουν τον «οδικό χάρτη» της υλοποίησης του Ψηφιακού Δήμου και της Ψηφιακής Περιφέρειας – και να δώσουν κοινωνική αξία στις σχετικές επενδύσεις που απαιτεί η ανάπτυξη της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης:
Διαφάνεια: Η Περιφερειακή Διοίκηση και η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι διαφανείς όσον αφορά το έργο που επιτελούν, και την έκταση και την απόδοση των επενδύσεων των δημοσίων πόρων.
Οι υπηρεσίες της Αυτοδιοίκησης κοντά στον Πολίτη: Η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση και η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι συμμετοχική και να βρίσκεται «κοντά» στον πολίτη, όχι ο πολίτης να μετακινείται για να έχει πρόσβαση στις παρεχόμενες υπηρεσίες.
Συνεργασία μεταξύ των Οργανισμών του αποκεντρωμένου Κράτους: Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, η Περιφέρεια και το αποκεντρωμένο Κράτος θα πρέπει να συνεργάζονται μεταξύ τους και να χρησιμοποιούν τις δυνατότητες της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, και κάθε άλλη καινοτομία, ώστε αυτή η συνεργασία να διευκολύνει την υλοποίηση των αναπτυξιακών έργων και να βελτιώνει την εξυπηρέτηση του πολίτη, των επιχειρήσεων και των Μη-Κυβερνητικών Οργανώσεων.
Α) Διαφάνεια: Η Περιφερειακή Διοίκηση και η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι διαφανείς όσον αφορά το έργο που επιτελούν, και την έκταση και την απόδοση των επενδύσεων των δημοσίων πόρων. Αυτό σημαίνει όχι μόνο την ηλεκτρονική παροχή των υπηρεσιών που οι ΟΤΑ παρέχουν στους πολίτες και στις επιχειρήσεις, και την οργάνωση και παρακολούθηση των αναπτυξιακών έργων με όλα εκείνα τα τεχνολογικά μέσα που προσδιορίζουν και μετρούν την αποδοτικότητα μιας επένδυσης και του οφέλους που προκύπτει από αυτό στην ανάπτυξη στην περιφέρεια. Σημαίνει, κυρίως, την παρακολούθηση με δείκτες που είναι διαθέσιμοι στους πολίτες, μέσω της εφαρμογής των μεθόδων και τεχνικών της Επιχειρησιακής Νοημοσύνης: α) της ποιότητας της εξυπηρέτησης του πολίτη (δηλ. του αριθμού των αιτημάτων που ικανοποιούνται και του χρόνου που διαμεσολαβεί) και β), του χρόνου εκτέλεσης ενός αναπτυξιακού έργου, των πόρων που απορροφά (σε σύγκριση με άλλα στην ίδια Περιφέρεια ή σε μια άλλη) και, κυρίως, των αποτελεσμάτων που αυτό δημιουργεί σε μια περίοδο 3-5 χρόνων από την αποπεράτωση του.
Β) Οι υπηρεσίες της Αυτοδιοίκησης κοντά στον Πολίτη: Η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση και η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι συμμετοχική και να βρίσκεται «κοντά» στον πολίτη, όχι ο πολίτης να μετακινείται για να έχει πρόσβαση στις παρεχόμενες υπηρεσίες. Η Περιφερειακή και η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει, πρώτα από όλα, να προσφέρουν στους πολίτες τη δυνατότητα να συμμετέχουν στη λήψη των αποφάσεων, μέσα από μηχανισμούς ηλεκτρονικής οργανωμένης διαβούλευσης και e-petitioning (ειδικά σε θέματα που αγγίζουν την «πολύ μικρή» τοπική κλίμακα, π.χ. αξιοποίηση ενός χώρου που περνά σε δημόσια χρήση, πεζοδρομήσεις πόλεων κλπ.). Οφείλουν επίσης να ζητούν τη γνώμη των πολιτών για τα μέσα που κάνουν τη συμμετοχή τους πιο εύκολη και περισσότερο ισχυρή και να αποδεικνύουν, στις αποφάσεις που λαμβάνουν, την έκταση της συμμετοχής των πολιτών και το είδος της συναίνεσης που προέκυψε. Από την άλλη πλευρά, τόσο η Αυτοδιοίκηση, ειδικά αυτή που θα προκύψει από τη νέα διοικητική αρχιτεκτονική της χώρας, όσο και το αποκεντρωμένο Κράτος οφείλουν να έχει παρουσία ακόμη και στην πιο απομακρυσμένη γωνιά της χώρας. Αυτό θα επιτευχθεί: α) μέσα από μια πολιτική ψηφιοποίησης όλων των υπηρεσιών και εγγράφων, και την αντίστοιχη αυτοματοποίηση των επιχειρησιακών διαδικασιών, ώστε κάθε συναλλαγή με το Κράτος να μπορεί να πραγματοποιηθεί από οπουδήποτε, μέσα από το Διαδίκτυο, β) την συμπλήρωση του δικτύου των ΚΕΠ με πολύ μικρές μονάδες που θα εγκατασταθούν τοπικά, σε κάθε απομακρυσμένο σημείο, εξοπλισμένων με το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό που θα βοηθά τους πολίτες να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Ακριβώς επειδή οι υπηρεσίες θα είναι ηλεκτρονικές (ψηφιοποιημένες στην «πηγή»), και οι αντίστοιχες διαδικασίες που τις «παράγουν» αυτοματοποιημένες, το κόστος της ανάπτυξης μια τέτοιας μικρής μονάδας δεν είναι απαγορευτικό για την επέκταση του δικτύου των ΚΕΠ σε κάθε οικισμό και σε κάθε βιοτεχνική ζώνη.
Γ) Συνεργασία μεταξύ των Οργανισμών του αποκεντρωμένου Κράτους: Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, η Περιφέρεια και το αποκεντρωμένο Κράτος θα πρέπει να συνεργάζονται μεταξύ τους και να χρησιμοποιούν τις δυνατότητες της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, και κάθε άλλη καινοτομία, ώστε αυτή η συνεργασία να διευκολύνει την υλοποίηση των αναπτυξιακών έργων και να βελτιώνει την εξυπηρέτηση του πολίτη, των επιχειρήσεων και των Μη-Κυβερνητικών Οργανώσεων. Κάθε ανταλλαγή εγγράφων μεταξύ των οργανισμών και των Φορέων της Δημόσιας Διοίκησης θα γίνεται ηλεκτρονικά, με τη χρήση των μεθόδων και τεχνικών της Διαχείρισης Επιχειρησιακού Περιεχομένου και Εγγράφων. Από την άλλη πλευρά, οι υπηρεσίες του Κράτους που συνήθως «καταναλώνουν» τα πιστοποιητικά και τα άλλα έγγραφα που «παράγει» η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ή άλλες κρατικές υπηρεσίες (π.χ. Πιστοποιητικά Γεννήσεως, Οικογενειακής Κατάστασης, ενημερότητες, κλπ.) θα πρέπει να συνεργάζονται μεταξύ τους, διακινώντας την απαραίτητη πληροφορία, ώστε να μην χρειάζεται ο πολίτης να «μετακινεί», π.χ. έγγραφα από τον Δήμο του στο ΑΣΕΠ (κάθε φορά που είναι υποψήφιος σε ένα διαγωνισμό του ΑΣΕΠ – ή η επιχείρηση να «μεταφέρει» τη δήλωση ΦΠΑ από την Εφορία στο Δήμο, για να υπολογιστεί ο αντίστοιχος Δημοτικός Φόρος που οφείλει να καταβάλει. Η de facto διαλειτουργικότητα μεταξύ των πληροφορικών συστημάτων του δημόσιου τομέα σε όλες της τις πτυχές (νομοθετική, τεχνολογική, επιχειρησιακή, σημασιολογική), και η αποκατάσταση μιας συνεχούς ροής πληροφοριών και εγγράφων που κάνει περιττή τη συνεχή παρουσία των πολιτών σε διάφορες δημόσιες υπηρεσίες για τη διεκπεραίωση των υποχρεώσεών τους προς τη Διοίκηση (π.χ., ηλεκτρονική διακίνηση πιστοποιητικών μεταξύ δύο υπηρεσιών του Δημοσίου), σε συνδυασμό με πολιτικές και τεχνικές προστασίας των προσωπικών δεδομένων, αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για μια τέτοια εξέλιξη.
Σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια, στο πλαίσιο της νέας αρχιτεκτονικής της δημόσιας διοίκησης:
Υπηρεσίες σε συνεργασία με άλλους Φορείς του Δημοσίου: Οι Δήμοι οφείλουν να συνεργασθούν με τους τελικούς αποδέκτες των Πιστοποιητικών που παρέχουν (π.χ. Πιστοποιητικά Γεννήσεως & Οικογενειακής Καταστάσεως που προορίζονται για το ΑΣΕΠ, το Υπουργείο Παιδείας – Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση κλπ.) ώστε να αποκατασταθεί η αυτόματη αλυσίδα διακίνησης εγγράφων και να ελαχιστοποιηθεί ο ρόλος του πολίτη. Επειδή, προφανώς η επικοινωνία είναι αμφίδρομη, ο Ψηφιακός Δήμος οφείλει να παρέχει τα δεδομένα των μητρώων του (π.χ Δημοτολόγιο κλπ.), τα έγγραφα που εκδίδει, μέσα από ειδικές διεπαφές (API στην τεχνική γλώσσα) που καθιστούν πληροφορία και έγγραφα, καθώς και το σύνολο των επιχειρησιακών διαδικασιών ενός Δήμου, «επαναχρησιμοποιήσιμη πληροφορία» από κάθε «τρίτο» εξουσιοδοτημένο Φορέα (συμπεριλαμβανομένων των ΚΕΠ).
Υπηρεσίες ηλεκτρονικών συναλλαγών: Αντίστοιχα, οι Δήμοι οφείλουν να συνεργασθούν με τις Τράπεζες και τις άλλες κρατικές υπηρεσίες (π.χ. Υπουργείο Εσωτερικών, Υπουργείο Οικονομικών, Πολεοδομίες, Υπουργείο Υγείας) για να αυτοματοποιήσουν τις διαδικασίες μέσω των οποίων εκτελούν οικονομικές συναλλαγές με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, παρέχουν άδειες κλπ. Μέσω αυτής της αυτοματοποίησης των διαδικασιών, ο Ψηφιακός Δήμος θα εγκαταστήσει επίσης την ηλεκτρονική επικοινωνία ανάμεσα στις υπηρεσίες τους, ώστε να μην χρειάζεται, όπως γίνεται τώρα, να αναλαμβάνει πολλές φορές ο πολίτης, ή ο εκπρόσωπος της επιχείρησης, το ρόλο της «διεπαφής» ανάμεσα στις υπηρεσίες (μεταφέροντας έγγραφα προς υπογραφή από μια υπηρεσία προς την άλλη).
Βελτίωση στην πρόσβαση και στη χρήση των Κοινωνικών Υπηρεσιών που προσφέρει η Αυτοδιοίκηση: Οι Δήμοι οφείλουν, με τη χρήση ΤΠΕ, να βελτιώσουν την πρόσβαση στις κοινωνικές υπηρεσίες που παρέχουν (Παιδεία, Υγεία, Πολιτισμός, Αθλητισμός) και να εγκαταστήσουν διαδικασίες ηλεκτρονικής εγγραφής, προσδιορισμού ραντεβού μέσω τηλεφώνου, Ίντερνετ κλπ.
Να οργανώσει, με τη χρήση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, το σχεδιασμό και την εκτέλεση αναπτυξιακών έργων και να δημιουργήσει υποδομές αποτελεσματικής, ηλεκτρονικής, επικοινωνίας ανάμεσα στις υπηρεσίες της, στους Δήμους και στις κρατικές υπηρεσίες (Government-to-Government).
Να οργανώσει διαδικασίες ηλεκτρονικών προμηθειών (e-procurement) στο επίπεδο της Περιφέρειας, και συντονισμού για την οργάνωση κοινών υποδομών και συστημάτων ανάμεσα σε ομάδες Δήμων, κυρίως σε θέματα ηλεκτρονικής δημοκρατίας και συμμετοχής (e-participation) και ηλεκτρονικής συνεργασίας (e-collaboration).
4.2. Ο Ψηφιακός Δήμος ενισχύει την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα του αυτοδιοικητικού έργου και την οικονομική ανάπτυξη
4.2.1 «Πράσινη χρήση των ΤΠΕ» (Green ICT) στους Δήμους, την Περιφέρεια και το Κράτος
ΤΠΕ για την Ορθολογική Χρήση της Ενέργειας: Μείωση της κατανάλωσης της ενέργειας, μέσα από την έξυπνη χρήση της τεχνολογίας, που επιτρέπει την αναδιοργάνωση ενεργοβόρων διαδικασιών (στη λειτουργία των κτιρίων, στον δημοτικό φωτισμό κλπ.), και την παρακολούθηση της εξέλιξης της ζήτησης.
ΤΠΕ για την Παραγωγή Νέων Μορφών Ενέργειας: Οι ΤΠΕ συμβάλλουν στην καλύτερη διαχείριση των ηλεκτρικών δικτύων και στην ευέλικτη ενσωμάτωση της παραγωγής ηλεκτρισμού από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).
ΤΠΕ για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων (π.χ. διαχείριση στόλου απορριμματοφόρων) και την Ανακύκλωση – συμπεριλαμβανομένης της ανακύκλωσης ηλεκτρονικών υπολογιστών και ηλεκτρονικών συσκευών.
ΤΠΕ για την καλύτερη Διαχείριση των Δικτυακών Υποδομών των Πόλεων (π.χ. παρακολούθηση και εντοπισμός βλαβών στα δίκτυα αποχέτευσης, ύδρευσης).
Εσωτερική Λειτουργία
Τη συμμετοχική κατάρτιση του Προϋπολογισμού και την Παρακολούθηση της Υλοποίησης του σε πραγματικό χρόνο
Τον Σχεδιασμό και την Παρακολούθηση της Υλοποίησης του Επενδυτικού Προγράμματος του Δήμου και της Περιφέρειας
Τη Διαχείριση των Προμηθειών (Ηλεκτρονικές Προμήθειες)
Όλες οι εφαρμογές Πληροφορικής ενός Δήμου και μιας Περιφέρειας θα πρέπει να λειτουργούν κάτω από μια «κεντρική διεπαφή» (API στην τεχνική γλώσσα) ώστε η λειτουργικότητα που περιέχουν (δηλ. η «πληροφορία» και τα βασικά έγγραφα ενός Δήμου, μιας Περιφέρειας) να είναι «προσβάσιμη» από άλλα τεχνικά συστήματα, δημοσίων οργανισμών (π.χ. ΚΕΠ, ΑΣΕΠ), στα οποία έχει δοθεί άδεια πρόσβασης.
Μια τέτοια «κεντρική διεπαφή» θα πρέπει να εγκατασταθεί σε κάθε Δήμο Περιφέρεια, και είναι η φυσική προϋπόθεση για την ανάπτυξη διαλειτουργικότητας και «ροών» υπηρεσιών μεταξύ οργανισμών. Εξάγει τη «λειτουργικότητα» των υπηρεσιών ενός Δήμους ή μιας Περιφέρειας με τρόπο που να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από άλλα συστήματα.
Κάθε νέα εφαρμογή Πληροφορικής που προμηθεύεται ένας Δήμος, ή η Περιφέρεια, θα πρέπει να περιέχει τις αντίστοιχες «Υπηρεσίες Ιστού» (Web Services), ή/και παρόμοιες τεχνολογικές λύσεις, που επιτρέπουν την επικοινωνία της με την «κεντρική διεπαφή». Πρέπει επίσης, σταδιακά, οι υφιστάμενες εφαρμογές να ενισχυθούν με αντίστοιχες «Υπηρεσίες Ιστού», στο πλαίσιο διαβούλευσης με τις εταιρείες που τις παρήγαγαν, υπό την αιγίδα των αρμόδιων Υπουργείων και της ΚΕΔΚΕ.
Ο Ψηφιακός Δήμος και η Περιφέρεια, όπως κάθε σύγχρονος οργανισμός, χρειάζονται τις μεθόδους και τις τεχνικές της Επιχειρησιακής Νοημοσύνης στο σύστημα λήψης των αποφάσεων.
Αποφάσεις που λαμβάνονται αξιοποιώντας την πληροφορία και συγκεντρώνοντας τη γνώση που μπορεί να παράγει η Επιχειρησιακή Νοημοσύνη είναι πιο δίκαιες και ορθολογικές.
Στηρίζονται στην αντίληψη της πραγματικότητας μέσα από τη συνεχή (και όχι ευκαιριακή) παρακολούθηση των τάσεων κρίσιμων μεγεθών.
Τροφοδοτούνται από την επισήμανση καλών πρακτικών και την «ανακάλυψη» κρυμμένων δυσλειτουργιών και πηγών αδικαιολόγητου κόστους
Δημιουργούν τη βάση για την τοποθέτηση στόχων που βελτιώνουν τις τρέχουσες επιδόσεις και τη λειτουργία του οργανισμού.
4.2.3 Εξυπηρέτηση των Πολιτών και των Επιχειρήσεων και αυτοματοποίηση των διαδικασιών
Ο πολίτης, η επιχείρηση, δεν χρειάζεται να πηγαίνει στον Δήμο για να υποβάλει ένα αίτημα για να λάβει ένα έγγραφο - υπηρεσία. Μπορεί να το κάνει από το σπίτι του, από ένα οποιοδήποτε PC.
Το αίτημα που υποβάλλει (ηλεκτρονικά) ο πολίτης, η μια επιχείρηση, ο/η δημοτικός υπάλληλος το λαμβάνει και το διεκπεραιώνει μέσω ενός απλού web interface που του υποδηλώνει τις ενέργειες που πρέπει να κάνει. Δεν χρειάζεται να χρησιμοποιεί άλλες εφαρμογές (π.χ, δημοτολόγιο), όλα γίνονται μέσα από ένα δικτυακό τόπο.
Το ίδιο δικτυακό τόπο χρησιμοποιεί και το ΚΕΠ που επίσης αναλαμβάνει τις υπηρεσίες εγγραφής, πιστοποίησης και εξουσιοδότησης των χρηστών των On-line Υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση των Πολιτών και των Επιχειρήσεων (η εγγραφή θα γίνεται ηλεκτρονικά, η πιστοποίηση στο ΚΕΠ).
Μια υπηρεσία ανήκει σε ένα «οικοσύστημα» διαδικασίας. Για να γίνει «ηλεκτρονική» η υπηρεσία, γίνεται ταυτόχρονα ηλεκτρονική, άρα εν δυνάμει αποτελεσματικότερη, η διαδικασία που «παρέχει» την υπηρεσία (με τη χρήση μεθόδων και τεχνικών Διαχείρισης Επιχειρησιακών Διαδικασιών / Business Process Management).
Η Αυτοδιοίκηση οργανώνει τις δραστηριότητες της στη βάση επιχειρησιακών διαδικασιών. Κάθε διαδικασία που εκτελεί ένας Δήμος, ή η Περιφέρεια, ανεξαρτήτως αν καταλήγει στην παροχή μιας ηλεκτρονικής υπηρεσίας (μερικές διαδικασίες έχουν προφανώς και άλλα αντικείμενα, π.χ. έλεγχοι) περιλαμβάνει μια σειρά βημάτων που εκτελούνται για να παραχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα – στόχος (π.χ. έκδοση αδειών, έκδοση πιστοποιητικών, πληρωμή δημοτικών φόρων κλπ). Η καταγραφή, προτυποποίηση (δηλ. η ανάπτυξη ενός κοινού προτύπου για όλους τους Δήμους και τις Περιφέρειες) και η αυτοματοποίηση των διαδικασιών των Δήμων και των Περιφερειών είναι η «καρδιά» της ανάπτυξης του Ψηφιακού τρόπου λειτουργίας του Δήμου και της Περιφέρειας.
Η αυτοματοποίηση των διαδικασιών περιλαμβάνει: α) Την αυτοματοποίηση της επικοινωνίας των «συνδέσμων» μιας επιχειρησιακής διαδικασίας με τις υπάρχουσες εφαρμογές Πληροφορικής, που παίρνουν έτσι τη μορφή «Υπηρεσιών Ιστού», β) Την αυτοματοποίηση των εργασιών των συμμετεχόντων σε αυτήν, και κατ’ επέκταση ολόκληρου του «κύκλου παραγωγής» της υπηρεσίας στην οποία καταλήγει μια επιχειρησιακή διαδικασία.
Παράδειγμα μιας γενικής διαδικασίας: υποβολή αίτησης από τον πολίτη ή την επιχείρηση, διενέργεια των απαραίτητων τεχνικών ελέγχων από τους αρμοδίους δημοτικούς υπαλλήλους, συμπεριλαμβανομένων ενδεχομένως αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου, και διεκπεραίωση από τους τελευταίους του αιτήματος με ταυτόχρονη ολοκλήρωση τοη ηλεκτρονικού φακέλου της αίτησης.
Ανάπτυξη της Διαλειτουργικότητας και Εφαρμογή όλων των συνιστωσών της (σημασιολογική, τεχνολογική, επιχειρησιακή, νομοθετική) και Εγκατάσταση ροών που να αξιοποιούν τη Διαλειτουργικότητα.
Μέσα από το συνδυασμό της εκτεταμένης εφαρμογής των κανόνων της διαλειτουργικότητας και της αυτοματοποίησης των διαδικασιών, γίνεται δυνατή η παραγωγή «νέων» στοχευμένων εφαρμογών-υπηρεσιών, με μικρό κόστος και υψηλή αποδοτικότητα (και σε συνεργασία με τους μελλοντικούς χρήστες τους), που επαναχρησιμοποιούν υφιστάμενες λειτουργικότητες για να δημιουργήσουν «ροές» ηλεκτρονικών υπηρεσιών που επεκτείνονται σε περισσότερους από έναν οργανισμούς.
Παράδειγμα: Η πληρωμή Δημοτικών Φόρων
-
Αλλαγές στον τρόπο εργασίας μέσα από την λειτουργική αξιοποίηση των ΤΠΕ
Βελτίωση της ικανοποίησης ικανοποίηση από την εργασία των εργαζομένων μέσω της προτυποποίησης και της αυτοματοποίησης των εργασιών «ρουτίνας» και την εξοικονόμηση χρόνου για την καλλιέργεια της καινοτομίας και την απασχόληση σε πιο δημιουργικές δραστηριότητες.
Μέσα από το Σύστημα Διαχείρισης Επιχειρησιακών Διαδικασιών, αυτοματοποιείται επίσης, και απλοποιείται, η εργασία των δημοτικών υπαλλήλων που μέσα από ένα μοναδικό interface χειρίζονται τα αιτήματα των πολιτών και των επιχειρήσεων που υποβάλλονται ηλεκτρονικά, και τις εφαρμογές πληροφορικής που κάθε βήμα χρειάζεται. Προοδευτικά, όσο ένα τέτοιο σύστημα επεκτείνεται για να χειρίζεται κάθε αίτημα πολιτών και επιχειρήσεων, είτε αυτό υποβάλλεται ηλεκτρονικά, είτε στο «guichet», αυτό το μοναδικό interface θα διαχειρίζεται το μεγαλύτερο μέρος των εργασιών που εκτελεί ο υπάλληλος, θα έχει ως εκ τούτου στον υπολογιστή του δημοτικού υπαλλήλου μια θέση αντίστοιχη με αυτήν που έχει σήμερα ο φυλλομετρητής ή ο επεξεργαστής κειμένου.
Συμμετοχή και Ενεργός Εμπλοκή των Πολιτών στις δημόσιες υποθέσεις και στην επίλυση των προβλημάτων. Ηλεκτρονική Συμμετοχή και Διαβούλευση
Ανάπτυξη της Συμμετοχής των πολιτών μέσω της αξιοποίησης του Διαδικτύου: Συμβολή στη διαμόρφωση της θεματολογίας των συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου, του Περιφερειακού Συμβουλίου, Διαχείριση και Αντιμετώπιση Παραπόνων και Υποδείξεων, Ηλεκτρονική Συλλογή Υπογραφών για την ανάδειξη ενός θέματος (e-petition), Αναζήτηση της γνώμης των πολιτών για τις προτεραιότητες και την ιεράρχηση έργων της Δημοτικής και της Περιφερειακής Αρχής.
Διαφάνεια μέσω του Διαδικτύου στην Τεκμηρίωση των πολιτικών, στις αποφάσεις και στην εφαρμογή των Αποφάσεων: Οι αποφάσεις των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων, και των Επιτροπών στο Διαδίκτυο, υποστήριξη μέσω Διαδικτύου στην αναζήτηση πληροφοριών και εγγράφων (νομοθετήματα, αποφάσεις οργάνων της Διοίκησης κλπ.) σχετικών με συγκεκριμένα θέματα για τα οποία ο πολίτης έχει συμφέρον και ενδιαφέρον, Παρουσίαση εκθέσεων και δεικτών μέτρησης της επίδοσης των Δημοτικών – Περιφερειακών Υπηρεσιών σε ότι αφορά την αντιμετώπιση αιτημάτων των πολιτών και των Φορέων, στην αντιμετώπιση κρίσεων κλπ.
Μηχανισμοί Ηλεκτρονικής Διαβούλευσης με τις κοινωνικές οργανώσεις, τους φορείς της τοπικής και περιφερειακής οικονομίας, τους επιστημονικούς φορείς, και τους πολίτες: Οργάνωση της θεματολογίας και της διαδικασίας της Ηλεκτρονικής Διαβούλευσης σε στάδια (Ανακοίνωση έναρξης, τέλους, διάρκεια, εισήγηση και συγκροτημένη παρουσίαση δεδομένων, πρόταση εναλλακτικών λύσεων – ενδεχομένως από επιτροπές εμπειρογνωμόνων –κωδικοποίηση προηγούμενης εμπειρίας – ελληνικής και διεθνούς – έκθεση συμπερασμάτων).
Διεύρυνση της Επικοινωνίας και Ενίσχυση των Συνεργασιών μέσω «ηλεκτρονικών δικτύων μάθησης» (στελέχη και εργαζόμενοι σε θέση ευθύνης βρίσκονται σε μονιμότερη επικοινωνία μέσω υπηρεσιών «instant messaging») για την ανταλλαγή εμπειριών σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος
Ο Ψηφιακός Δήμος και η Ψηφιακή Περιφέρεια ενισχύουν την Οικονομική Ανάπτυξη
Η χρήση ΤΠΕ στην οικονομική διαχείριση των Δήμων και των Περιφερειών εξοικονομεί πόρους που μπορούν να διοχετευθούν σε άλλες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες και διευκολύνει στοχευμένες παρεμβάσεις για την ανάπτυξη της τοπικής και περιφερειακής οικονομίας. Επιπροσθέτως, δημιουργεί μια κρίσιμη ζήτηση για την ανάπτυξη υποστηρικτικών υπηρεσιών και μικρών, τοπικών επιχειρήσεων στο κλάδο των ΤΠΕ.
Η χρήση των ΤΠΕ δίνει γενικότερη αναπτυξιακή ώθηση (στο ευρύτερο πλαίσιο της Περιφέρειας). Οι επενδύσεις σε ΤΠΕ είναι μοχλός για:
Την αναβάθμιση του Φυσικού και του Αστικού Περιβάλλοντος και της βελτίωση της Ποιότητας Ζωής
Τη βελτίωση της οργάνωσης του Δήμου, της Περιφέρειας και, μέσω αυτής, την ενίσχυση της ελκυστικότητας της ευρύτερης Περιοχής.
5.Ένα Σχέδιο σε δύο (2) Φάσεις
5.1 Φάση 1: Οργάνωση της μετάβασης των υποδομών ΤΠΕ των Δήμων, των Νομαρχιών και των υφισταμένων Περιφερειών στη νέα διοικητική αρχιτεκτονική της χώρας (04/2010 – 12/2010)
5.1.1 Δήμοι
Διοικητικός Κύκλος: Πρωτόκολλο (core application), Δημοτολόγιο (core application), Ληξιαρχείο-Μητρώο Αρρένων
Οικονομικός Κύκλος: Οικονομική Διαχείριση (core application), Δημοτική Αστυνομία (core application), Μισθοδοσία (core application)
- Διεύθυνση Πληροφορικής: Δικτύωση και Διασύνδεση Δημοτικών Κτιρίων (core activity)
Διοίκηση: Διαχείριση Περιεχομένου (portals), Διαχείριση Περιεχομένου και Εγγράφων, Διαχείριση Ανθρωπίνων Πόρων, Προυπολογισμός (ενδεχομένως νέες εφαρμογές για πολλούς Δήμους)
Τεχνική Υπηρεσία: Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (GIS), Διαχείριση Έργων (νέα εφαρμογή)
Δημοτικές Εταιρείες: Ύδρευση (core application)
ΔΡΑΣΗ 1: Δημιουργία Ειδικής Επιτροπής σε κάθε Καλλικρατικό Δήμο και καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης ΤΠΕ (ανά Καλλικρατικό Δήμο) με βάση κεντρικό έντυπο-οδηγό. Συντονισμός στο επίπεδο της Περιφέρειας και με τις αρμόδιες Διευθύνσεις του Υπουργείου και την ΚΕΔΚΕ.
ΔΡΑΣΗ 2: Αντιμετώπιση πρώτα της συνένωσης των core applications και των δικτύων στο πλαίσιο του Καλλικρατικού Δήμου (ενοποίηση με ΣΥΖΕΥΞΙ΅). Καταγραφή των αντίστοιχων απαιτήσεων σε hardware.
ΔΡΑΣΗ 3: Μετάπτωση των δεδομένων (data migration) στις εφαρμογές που θα υποστηρίζουν τον Καλλικρατικό Δήμο με ορίζοντα τον Δεκέμβριο 2010 (με βάση το ΙΙ). Πιθανή συν-λειτουργία "παλαιών" και "Καλλικρατικών εφαρμογών (π.χ Λογιστήριο) σύμφωνα με τη κείμενη νομοθεσία.
ΔΡΑΣΗ 4: Ανάπτυξη κεντρικών οριζοντίων ενεργειών για την υποστήριξη της μετάπτωσης δεδομένων σε τοπικό επίπεδο (Καλλικρατικός Δήμος) με σκοπό:
την βελτίωση της τεχνολογικής υποδομής των Δήμων στο πλαίσιο της επιλογής εφαρμογών από τον Καλλικρατικό Δήμο (ανοιχτές διαδικασίες, κεντρικές κατευθύνσεις απαιτήσεων,
την πιστοποίηση της ορθής μεταφοράς των δεδομένων μέσω ειδικής κεντρικής εφαρμογής (που θα δίνει τη δυνατότητα web validation),
την ενθάρρυνση, κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας επαναδιάταξης των Πληροφοριακών Συστημάτων των Δήμων, της ανάπτυξης connectors (Web Services) "πάνω" στις εφαρμογές του Καλλικρατικού Δήμου με σκοπό την εγκατάσταση de facto διαλειτουργικότητας,
τη διαφάνεια της διαδικασίας μέσω της αναφοράς όλων των δράσεων που αναλαμβάνονται σε ένα ειδικό κεντρικό Web tool.
ΔΡΑΣΗ 5: Μεταφορά των Τομεακών Πληροφοριακών Συστημάτων των Νομαρχιών στους Δήμους ("ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ & ΟΡΥΚΤΟΣ, ΥΓΕΙΑ, ΠΡΟΝΟΙΑ, ΕΜΠΟΡΙΟ, ΑΝΩΝ. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ, ΑΓΡ. ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ), σε συνάρτηση με τις αντίστοιχες δραστηριότητες που περιέρχονται στη δικαιοδοσία του Δήμου (και ενδεχομένως με το αντίστοιχο προσωπικό).
ΔΡΑΣΗ 6: Ενίσχυση των δικτυακών υποδομών του Δήμου (δικτύωση και διασύνδεση όλων των δημοτικών κτιρίων) ώστε να μπορούν να υποστηρίζουν μοντέλα "client-server" για τις εφαρμογές του Καλλικρατικού Δήμου (πρόσβαση στη λειτουργικότητα των εφαρμογών από πολλα σημεία, μέσω Web).
ΔΡΑΣΗ 7: Εξέταση της δυνατότητας να χρησιμοποιηθούν από τους Δήμους οι διαθέσιμες εφαρμογές "back office" των Νομαρχιών (ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ & ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑ, ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ, ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΓΓΡΑΦΩΝ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ, ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ).
ΔΡΑΣΗ 8: Καταγραφή διαδικασιών για την παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις και την εσωτερική οργάνωση του Καλλικρατικού Δήμου (αποτελέσματα στο Web, ανοιχτή διαδικασία)
ΔΡΑΣΗ 9: Ανάπτυξη 3-5 cases (επιλογή 3-5 Δήμων ως testbed) επιτυχούς ενοποίησης συστημάτων - μετάπτωσης δεδομένων για να χρησιμοποιηθούν ως "οδηγοί" για τους άλλους.
5.1.2 Περιφέρειες (Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση)
ΔΡΑΣΗ 1: Δημιουργία Ειδικής Επιτροπής σε κάθε Περιφέρεια και καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης ΤΠΕ με βάση κεντρικό έντυπο-οδηγό (περιλαμβάνει τα Πληροφοριακά Συστήματα των Νομαρχιών). Συντονισμός με τις αρμόδιες Διευθύνσεις του Υπουργείου.
ΔΡΑΣΗ 2: Έλεγχος λειτουργίας και βελτιώσεις των ΟΠΣΠ
ΔΡΑΣΗ: 3Ενίσχυση των δικτυακών υποδομών της Περιφέρειας (δικτύωση και διασύνδεση όλων των δημοτικών κτιρίων) ώστε να μπορούν να υποστηρίζουν μοντέλα "client-server" για τις εφαρμογές (πρόσβαση στη λειτουργικότητα των εφαρμογών από πολλά σημεία, μέσω Web). Καταγραφή των αντίστοιχων απαιτήσεων σε hardware.
ΔΡΑΣΗ 4: Μεταφορά των Τομεακών Πληροφοριακών Συστημάτων των Νομαρχιών στις Περιφέρειες (ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ & ΟΡΥΚΤΟΣ, ΥΓΕΙΑ, ΠΡΟΝΟΙΑ, ΕΜΠΟΡΙΟ, ΑΝΩΝ. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ, ΑΓΡ. ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ), σε συνάρτηση με τις αντίστοιχες δραστηριότητες που περιέρχονται στη δικαιοδοσία της Περιφέρειας.
ΔΡΑΣΗ 5: Ενοποίηση στο επίπεδο της Περιφέρειας των διαθέσιμων εφαρμογών "back office" των Νομαρχιών που ανήκουν στην Περιφέρεια (ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ & ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ, ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑ, ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ, ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΓΓΡΑΦΩΝ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ, ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ).
ΔΡΑΣΗ 6: Καταγραφή διαδικασιών εσωτερικής οργάνωσης της Περιφέρειας και της επικοινωνίας με τους φορείς της ΤΑ και του κεντρικού κράτους (αποτελέσματα στο Web, ανοιχτή διαδικασία)
ΔΡΑΑΣΗ 7: Ανάπτυξη 2 cases (επιλογή 2 Περιφερειών ως testbed) επιτυχούς ενοποίησης συστημάτων – οργάνωσης δραστηριοτήτων για να χρησιμοποιηθούν ως "οδηγοί" για τους άλλους.
5.2 Φάση 2: Ενίσχυση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης κατά την ανάπτυξη της νέας διοικητικής αρχιτεκτονικής (01/2011 και μετά)
Τελικά, ποια είναι η γεωγραφία της Ψηφιακής Αυτοδιοίκησης και πώς τα συστήματα ΤΠΕ πρέπει να διαταχθούν στο χρόνο;
Η Ψηφιακή Αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι ένα σύνολο από συστήματα και εφαρμογές πληροφορικής που συνδέονται σε μια «υπηρεσιοστραφή» αρχιτεκτονική (SOA) με ανοιχτά πρότυπα. Το σύνολο αποτελεί έναν «ψηφιακό γαλαξία» μέσα στον οποίο αναπτύσσονται «συντιθέμενες εφαρμογές/υπηρεσίες» (composite applications) που υλοποιούν ροές πληροφορίας και εγγράφων (υπηρεσίες διαχείρισης επιχειρησιακών διαδικασιών, υπηρεσίες διαχείρισης εγγράφων).
Οι «πλανήτες» του «γαλαξία» είναι οι Δήμοι και οι Περιφέρειες που συνδέονται μεταξύ τους στη βάση της διοικητικής σχέσης που έχουν (οι υποδομές των Περιφερειών μεταξύ τους και οι Δήμοι, πρωτογενώς, με την Περιφέρεια στην οποία ανήκουν). Ο κάθε «πλανήτης» διαθέτει τις «δικές» του εφαρμογές πληροφορικής. Αυτές όμως διατάσσονται πίσω από μια «γέφυρα», του τύπου ESB (Enterprise Service Bus), που επιτρέπει να εξάγεται η λειτουργικότητα των εφαρμογών αυτών στο «γαλαξία», ώστε να χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη των συντιθέμενων εφαρμογών (composite applications). Οι νέες εφαρμογές αναπτύσσονται με βάση τις αρχές του “cloud computing” και του “Software as a service”. Με αυτό τον τρόπο, ο e-Καλλικράτης σχηματίζεται από μια ιεραρχία ESBs (Περιφέρεια-Περιφέρεια, Περιφέρεια-Δήμοι) και ένα σύνολο από άλλα επιχειρησιακά συστήματα (π.χ. Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου, Συστήματα Διαχείρισης Εγγράφων, Συστήματα Διαχείρισης Επιχειρησιακών Διαδικασιών, Συστήματα Ηλεκτρονικών Πληρωμών και «οριζόντιων υπηρεσιών», π.χ. e-παράβολο κλπ.), που όλα μαζί, συνδέονται με τους κανόνες SOA για να δημιουργήσουν εφαρμογές που διατρέχουν τα σύνορα των «πλανητών» και απλώνονται σε όλο το (διαρκώς επεκτάσιμο) «γαλαξία».
6.Θέματα Προσωπικού
Αναγκαίες οργανωσιακές πρωτοβουλίες για τη λειτουργική ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην οργάνωση του Δήμου και της Περιφέρειας:
Ορισμός Αρμόδιου Αντιδημάρχου / Συμβούλου του Περιφερειακού Συμβουλίου, υπεύθυνου για τη λειτουργική και αναπτυξιακή αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Κοινωνίας της Πληροφορίας, που θα μεριμνά για την ενσωμάτωση της διάστασης των ΤΠΕ στη δημοτική ατζέντα, στην καθημερινή λειτουργία και στη στρατηγική κατεύθυνση του Δήμου.
Συγκρότηση Διεύθυνσης ΤΠΕ ανεξάρτητης από τη συμβατική Τεχνική Υπηρεσία.
Σύσταση πανελλαδικού Σώματος στελεχών ΤΠΕ για τους Δήμους και την Περιφέρεια που θα επιλέγονται με αυστηρά αξιοκρατικές πανελλαδικές διαδικασίες και θα διατίθενται αποκλειστικά για τη λειτουργική αξιοποίηση των ΤΠΕ στους Δήμους και στις Περιφέρειες.
Σύσταση και συγκρότηση, στην Περιφέρεια, Κέντρων Μετασχηματισμού Λειτουργιών και Διαδικασιών με την αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, που θα κωδικοποιεί την ελληνική και διεθνή εμπειρία, θα αναπτύσσει καινοτομίες και θα υποστηρίζει τους Δήμους που εντάσσονται στην Περιφέρεια.
Αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού ΤΠΕ που ήδη υπάρχει σε συνδυασμό με συνεχή επιμόρφωση (συνέχιση προγραμμάτων ευαισθητοποίησης και γενικής και εξειδικευμένης κατάρτισης που προωθεί η ΚΕΔΚΕ), συγκρότηση οριζοντίων δικτύων κωδικοποίησης της πείρας και μεταφοράς γνώσης στις θεματικές περιοχές των ΤΠΕ.
Συνεχής κατάρτιση για υποχρεωτική ενσωμάτωση στην εργασία των δημοτικών υπαλλήλων των ΤΠΕ της ψηφιοποίηση στην πηγή όλων των δεδομένων που συλλέγει και αναπτύσσει ο Δήμος και η Περιφέρεια.
Μαζική εξοικείωση με τη χρήση των ΤΠΕ εκείνων των κατηγοριών των δημοτών και των επιχειρήσεων που δυσκολεύονται να τις αξιοποιήσουν.
